oktober 2019
Geen schuld, wel schuldgevoel
Een dochter van 31 jaar was aan het werk op haar kantoor. Zij had afgesproken om na werktijd bij haar moeder langs te gaan. Een reistijd van ongeveer een kwartier. Zij besloot om eerst nog iets af te maken voor zij vertrok. Toen zij bij haar moeder aankwam trof ze haar aan op de vloer in de keuken. Ze had meteen door dat er iets mis was en belde 112. Er werd bij haar moeder een hersentumor geconstateerd. De dochter heeft ruim vijftien jaar met een enorm schuldgevoel rondgelopen omdat zij had besloten eerst iets af te maken op haar werk. Daardoor was ze later bij haar moeder aangekomen en had haar moeder langer op de keukenvloer gelegen.
Er was hier geen sprake van schuld, maar wel van schuldgevoel. Schuldgevoel uit empathie waar zij jarenlang onder heeft geleden.
Last van schuldgevoel
Schuldgevoel kan onschuldig zijn. Je voelt je even schuldig maar dat duurt niet lang.
Schuldgevoel kan ook je leven gaan beheersen en jaren duren. Of dit schuldgevoel nou terecht is of niet, jij voelt het zo en je hebt er last van. Misschien zelfs zoveel last dat het je gezondheid kan schaden. Schuldgevoel kan leiden tot depressie en gaat vaak gepaard met schaamte.
Schaamte is een belangrijke reden dat mensen hun schuldgevoel verborgen houden. Omdat zij dit doen wordt dat gevoel steeds sterker en wordt de drempel naar de oplossing steeds hoger. Totdat die drempel is uitgegroeid tot een muur waar zij niet meer overheen kunnen kijken. De eerste stap is erover praten om zo toe te werken naar een oplossing.
Wanneer voel jij je schuldig?
• Als je een straatmuzikant, zwerver of verkoper van de daklozenkrant voorbijloopt zonder iets te geven?
• Als een winkelier een fout maakt en te veel teruggeeft en jij daar niets over zegt?
• Als je voor je beurt gaat?
• Als je geen tijd neemt voor een praatje met een buurvrouw?
• Als je je troep niet opruimt?
• Als je iets duurs hebt gekocht?
• Als je een ander hebt verlinkt?
• Als je vreemd bent gegaan of verliefd bent op een ander?
• Als je te kritisch bent geweest?
• Als je woest bent uitgevallen?
• Als je hebt gepest?
• Als je een ander hebt buitengesloten?
• Als je niet ingaat op een uitnodiging?
• Als je je niet aan je dieet hebt gehouden?
• Als je te veel hebt gedronken?
• Als je je belofte niet bent nagekomen?
• Als je iemand in de maling hebt genomen?
• Als je iemand verdriet hebt gedaan?
• Als je denkt dat je tekort bent geschoten?
• Als je onvoldoende aandacht had voor het verhaal van een ander?
• Als je iemand zakelijk hebt benadeeld?
mei 2019
VAR-moment voor jezelf
Op TV, radio en online ging het de afgelopen dagen maar om een onderwerp: Ajax. Eerst was er de euforie en vervolgens de immense teleurstelling. En daarna weer de berusting, want Ajax heeft ondanks de uitschakeling in de Champions League een prachtige prestatie geleverd.
Het zal de voetballiefhebbers niet zijn ontgaan. De VAR ofwel Video Assistent Referee beoordeelt tijdens wedstrijden op verzoek van de scheidsrechter beslissingen opnieuw aan de hand van camerabeelden. Het gebaar dat daarbij wordt gemaakt is het maken van een vierkant. Door het inschakelen van de VAR kan een doelpunt bijvoorbeeld alsnog worden afgekeurd of goedgekeurd. Volgens velen een mooie ontwikkeling.
Hoe mooi zou het zijn als je zo’n VAR-momentje een plaats geeft in je eigen leven. Bijvoorbeeld als de stress uit je oren komt of als de gemoederen hoog oplopen. Maak het VAR-gebaar en laat zo weten de situatie even opnieuw te willen bekijken. Niet alleen kan het relativerend werken doordat je jezelf afvraagt waar je eigenlijk mee bezig bent, maar zo’n time-out is ook heel nuttig. Want als de emoties het roer overnemen wordt nadenken heel lastig en volgt gedrag waar je achteraf niet blij van wordt. Ook kun je zo foute beslissingen en verkeerde keuzes voorkomen. En zeker na de zegetocht van Ajax in Europa zijn er niet veel mensen meer die niet snappen wat je bedoelt als je het VAR-gebaar maakt.
Hoe vrij ben jij eigenlijk?
Op 5 mei vierden we de vrijheid. Het is belangrijk om daar elk jaar opnieuw uitgebreid bij stil te staan. Wat betekent vrijheid nu eigenlijk. Ons land is niet in oorlog en wij leven in een democratisch land. Wij zijn vrij om te gaan en staan waar we willen en om onze ideeën uit te dragen. Maar er is nog een andere vrijheid. De vrijheid die we onszelf gunnen om de keuzes te maken die goed voor ons zijn.
Hoe vrij ben jij eigenlijk? Maak jij zelf de keuzes die goed voor jou zijn of laat je anderen dat doen? Denk je vaak: dat kan ik toch niet, dus laat maar. Of: dat is niet voor mij weggelegd, dus laat maar. Of: ik durf niet, dus laat maar. Bijvoorbeeld uit een relatie stappen die jou in de greep houdt en je ongelukkig maakt. Of stoppen met een werksituatie die jou zoveel stress geeft dat je er ziek van wordt.
Wij noemen dat belemmerende overtuigingen. Je overtuigt jezelf ervan dat iets toch niet gaat lukken en dat maakt je onvrij. Je berust in een situatie waarin je eigenlijk niet gelukkig bent, of niet tevreden en dat maakt je onvrij. Ook aan deze vorm van onvrijheid kun je iets doen. Bevrijd jezelf! Allereerst door te onderkennen dat je jezelf in de greep houdt en vervolgens door durf te ontwikkelen om jezelf te bevrijden. Al dan niet met de hulp van anderen
april 2019
Schuldgevoel
Of dat nu terecht is of niet, iedereen heeft wel eens last van schuldgevoel. Schuldgevoel kan een hele goede reden hebben, maar vaak voelt iemand zich schuldig zonder werkelijk schuldig te zijn. Het gevoel komt dan voort uit empathie of medelijden.
Schuldgevoel is naar mijn mening een zwaar onderschatte emotie. Daar bedoel ik mee dat er weinig aandacht aan wordt besteed. Dat komt mede omdat mensen die zich schuldig voelen zich ook vaak schamen. Bedoeld of onbedoeld hebben zij iemand gekwetst en daar praat je niet graag over. Het gevolg is dat schuldgevoel soms jaren kan aanhouden en zelfs groter worden met het verstrijken van de tijd. Daarom is het belangrijk dat mensen in een vroeg stadium onderkennen dat zij zich schuldig voelen en stilstaan bij de vraag of dat gevoel terecht is om er vervolgens iets aan te doen. Hypnose is een mooie methode om jezelf te verlossen van onnodig schuldgevoel.
Eenzaam
Gisteren streek ik neer op een terras aan de hei. Heerlijk in de zon. Naast me zat een oudere dame met een glaasje wijn voor haar neus. Wij waren inmiddels voorzien van onze koffie toen ze de jongen riep die ons had bediend en vroeg om twee zojuist gearriveerde dames te vertellen dat zij er zat. Het is mijn buurvrouw riep ze de ober nog na. De dames keken in haar richting en gaven aan niet bij haar te gaan zitten. De dame naast ons schoof onrustig heen en weer in haar stoel en stond vervolgens op. Ze schuifelde met rollator en al naar het tafeltje van de twee dames en ging daar zitten. Ik kon niet nalaten te kijken wat er vervolgens gebeurde. Ze werd compleet genegeerd. Alsof ze er niet zat. Zo ziet eenzaamheid eruit, besefte ik weer eens. Ik werd er toch een beetje triest van.